Jan-Harmen Rook is projectleider bij Ter Steege Bouw Vastgoed en vertelt samen met Jordi Romp, adviseur Water en Riool bij gemeente Hilversum, over het project.  

Eisen voor water om overlast te voorkomen

Voor elk nieuwbouwproject geeft de gemeente Hilversum eisen mee voor het infiltreren, opvangen en vasthouden van water. Jordi legt uit dat de eisen onder andere afhankelijk zijn van het gebied: “Industrieterrein Havenkwartier is een uitzondering. Omdat het grondwater hier altijd hoog staat, geldt de harde verplichting om al het water te infiltreren in de bodem niet. Wel moet men hier water opvangen, zo lang mogelijk vasthouden, waar mogelijk infiltreren en vertraagd op het rioolstelsel afvoeren.”

“We stellen die eisen om wateroverlast te voorkomen”, legt Jordi uit. “Vooral bij hele grote daken, zoals op industrieterreinen, komt er enorm veel regenwater van het dak af. Als dat in één keer in een golf het riool instroomt, dan past dat niet en ontstaat er file. Een stukje terug in de straat vliegen dan de putdeksels eraf, komt er water op straat en loopt het laagst liggende pand onder water.”

Schone bodem

De eerste uitdaging was de vervuilde grond. Jan-Harmen: “Er moesten 1,5 jaar lang leidingen en peilbuizen in de grond liggen. Daarmee werd de verontreiniging in de bodem gemeten en verminderd. Nadat de verontreiniging was weggehaald, konden we starten met de bouw.” De peilbuizen blijven voorlopig nog even staan, vertelt Jordi: “Zo blijven we monitoren, om zeker te weten dat er niet nog ergens een restje verontreiniging zit.”

Infiltratiekratten geen optie

“Ons eerste idee was om infiltratiekratten aan te leggen onder het parkeerterrein”, legt Jan-Harmen uit. “Maar door de hoge grondwaterstand kan er haast geen water infiltreren. De kratten zouden altijd voor 80% gevuld zijn.” Daarom vond de gemeente Hilversum het vooral belangrijk dat er zoveel mogelijk water wordt vastgehouden, vertelt Jordi. “Maar door het grondwater blijft er maar een meter over om water onder de grond op te slaan. Bij ander projecten kun je juist de diepte in om ruimte voor water te maken.” Er moest dus een andere oplossing bedacht worden.

Nieuw plan

“Samen met ingenieursbureau Antea Group en de gemeente Hilversum hebben we een nieuw plan bedacht”, vertelt Jan-Harmen. “Er liggen drainagebuizen onder het hele parkeerterrein. Het water van het dak loopt in deze buizen en wordt zo verdeeld over het hele terrein en vastgehouden. Op de buizen ligt lavasteen: dat zijn poreuze steentjes die tijdelijk water kunnen opnemen. Dat water kan daarna ook vertraagd de buizen in.” Ook het straatwerk hoort bij de oplossing. “Dat zijn waterdoorlatende stenen, zodat het water de grond in kan, door het lavastenenpakket naar de buizen toe.”

Parkeerplek voor water

“Bij extreme regen zitten de buizen vol. Dan kan het water door een kleiner buisje (160 mm doorsnede) weglopen naar het riool. Zo kan er minder water tegelijk het riool in lopen”, legt Jan-Harmen uit. “Als ook dat buisje vol zit, komt het overtollige water op het parkeerterrein. Eén hoek van de parkeerplaats ligt iets lager, zodat daar het water naartoe loopt en tijdelijk kan blijven staan. Ook hier liggen waterdoorlatende stenen, zodat het water later weer de grond in kan zakken. Er staat dan even wat regenwater op het parkeerterrein, tot er weer ruimte is in het afvoersysteem via de drainagebuizen.” Dat is alleen bij extreme weersomstandigheden.

Meest haalbare

“Met deze oplossing hebben we echt het meest haalbare gerealiseerd”, vertelt Jan-Harmen. “Zo kunnen we op een slimme manier veel water opvangen op ons eigen terrein.” Ook Jordi is erg tevreden met deze oplossing. “Er is op deze plek geen verplichting om al het water te infiltreren, maar dat kan in de zomer wel met deze oplossing. Water kan door de lavasteentjes en drainagebuizen in de bodem infiltreren. Dus ook op een plek waar het heel lastig is, kun je met verschillende methoden toch aan de eisen voldoen. Een mooi voorbeeld voor andere projecten.”

Gemeente denkt graag mee

Jan-Harmen vond de samenwerking met de gemeente Hilversum prettig. “De experts van de gemeente hebben mogelijke oplossingen gedeeld om ons te helpen. Communicatie verliep met korte lijnen, daar ben ik heel positief over. De gemeente moet het plan uiteindelijk ook goedkeuren, dus je kunt beter van tevoren al de plannen doorspreken”.
Jordi sluit zich daarbij aan. “We denken graag mee hoe aan de eisen kan worden voldaan. Als wij als gemeente mee kunnen denken bij de planvorming, scheelt dat vaak tijd en geld. Vaak zien wij het plan pas als er een vergunning wordt aangevraagd. Als er in dat plan geen rekening is gehouden met water, wordt het afgekeurd. Dan loop je zo 2 maanden vertraging op.”

Meer voor het klimaat

Er is niet alleen aan water gedacht bij dit project. “We treffen altijd voorzieningen”, vertelt Jan-Harmen. “Zo is er een insectenhotel, een huismustil, nestkasten en een broedplek voor vogels op het bruine dak, in het kader van natuurinclusief bouwen. We gebruiken FSC-keurmerk hout en circulair staal (zonder lasverbindingen). En er zijn zonnepanelen, vloerverwarming, warmtepompen en een warmte-terugwin-installatie.”
“De eisen voor maatregelen verschillen per gemeente, dus dat is elke keer weer maatwerk”, legt Jan-Harmen uit. Hij heeft ook een tip voor andere projecten: “Doe onderzoek naar hoe je een hoge duurzaamheidsscore kan behalen: welke investeringen zijn nodig en welke subsidies kun je krijgen van de overheid? Dan zie je dat per saldo een duurzaam gebouw financieel aantrekkelijk en echt de moeite waard is.”

Cijfers

• 600 meter aan drainagebuizen op 2380 m2
• 930 ton lavastenen
• 3840 m2 ruimte in het gebouw
• GPR score van 8.0 (duurzaamheidsscore)
• 160 zonnepanelen